W sklepach można kupić chleby na zakwasie, chleby na zakwasie i drożdżach oraz na drożdżach. Obecnie większość piekarni zastępuje długotrwały i kosztowny proces wyrastania ciasta na zakwasie, znacznie szybszym, tańszym i prostszym wyrastaniem na drożdżach. Jaka jest różnica dla kupujących? Który chleb wybrać? Który chleb jest lepszy? Który zdrowszy, chleb na zakwasie czy chleb na drożdżach? Postaram się odpowiedzieć na te pytania, która często otrzymuje od Was na email.
Chleb na zakwasie
Chleb na zakwasie powstaje z ukwaszonego ciasta, przygotowanego najczęściej z mąki żytniej, gryczanej, ryżowej lub mieszanek mąk. Zdarza się, że do takiego chleba dodawane są również w piekarniach drożdże, aby przyśpieszyć proces produkcji, wzrastania, a tym samym opłacalność wyrobu. W wersji domowej nie ma takiej potrzeby, jeśli chcecie piec chleby na zakwasie, możecie z powodzeniem sami wyhodować sobie dobrej jakości, czysty zakwas i uzyskać najzdrowszy chleb pod słońcem.
- Chleb na zakwasie wyrasta w procesie fermentacji ciasta przez bakterie kwasu mlekowego. Podczas tego procesu dochodzi do beztlenowego rozkładu substancji organicznych do związków prostszych przy udziale bakterii metabolizujących cukry i dwucukry do kwasu mlekowego. W efekcie dochodzi do zakwaszania ciasta, namnożenia bakterii kwasu mlekowego i jednocześnie jego spulchniania, również poprzez produkcję dwutlenku węgla przy udziale enzymów.
– Podczas procesu fermentacji ciasta powstają duże ilości kwasu mlekowego.
– Bakterie kwasu mlekowego występują naturalnie w jelitach zdrowego człowieka.
– Kwas mlekowy hamuje wzrastanie i działanie chorobotwórczych bakterii gnilnych, gronkowców, a niektóre źródła podają nawet informacje o pałeczkach Salmonelli.
– Kwas mlekowy zapobiega rozrostowi niepożądanej flory bakteryjnej, hamuje biegunki, zatwardzenia i niestrawność. Pałeczki kwasu mlekowego w naszych organizmach niszczone są przez antybiotyki, cukier, alkohol i przetworzoną żywność. Wpływa to na osłabienie organizmu i zaburzenia procesu trawienia i wchłaniania.
– Kwas mlekowy znajduje się w kiszonkach warzywnych, takich jak kapusta, ogórki, jabłka, fasolka, chlebach na zakwasie oraz fermentowanych napojach.
– Bakterie kwasu mlekowego obecne w zakwasie i chlebie na zakwasie skutecznie eliminują azotany, azotyny, pleśnie uważane za związki rakotwórcze. Stymulują nasz system immunologiczny i wpływają na działanie całego organizmu.
– Co ważne, dodatkowo fermentacja bakteryjna – mlekowa, trwa wiele godzin, dzięki czemu dochodzi do rozkładu kwasu fitynowego zawartego w zbożach i roślinach strączkowych. Umożliwia to powstawanie wchłanianych form mikroelementów.
- Chleby na zakwasie pomagają odbudować korzystną florę bakteryjną przewodu pokarmowego człowieka.
- Chleby na zakwasie mają niższy indeks glikemiczny, niż chleby na drożdżach.
- Chleby na zakwasie utrzymują długo świeżość, nawet do 10 dni dzięki naturalnej konserwacji! (Mówiąc obrazowo, kwas wygrywa w konkurencji z grzybami)
- Z powodzeniem można przygotować chleby bezglutenowe na zakwasie w warunkach domowych, nawet w wersji bezglutenowej.
Czy w zakwasie są drożdże?
Należy przyjąć, że zakwas to cały skomplikowany organizm powstały ze współdziałających ze sobą różnych bakterii ale czasem również dzikich drożdży lub drożdży z rodziny Saccharomyces cerevisiae zaszczepionych w piekarniach. Każdy zakwas chlebowy jest inny. Jego struktura bakteryjna zależy od rodzaju mąki, gatunku zboża, z którego powstał, warunków środowiskowych, w których wzrastał. Ja swoje zakwasy zaszczepiam sokiem z ogórków, o czym pisałam już wielokrotnie. Pachną kwaśno i nie mają drożdżowego nalotu na powierzchni. Najważniejsza jest silna fermentacja mlekowa, która powstrzymuje rozrost grzybów!
Czy chleby na zakwasie mogą jeść osoby uczulone na drożdże?
Tak, mogą. Chleby na zakwasie polecane są przez wielu lekarzy i alergologów polecane osobom uczulonym na drożdże. Tu znowu wracamy do zbawiennej dla zdrowia i organizmu fermentacji bakteryjnej ciasta chlebowego i powstania kwasu mlekowego, który naturalnie konserwuje, zakwasza i powoduje wyrastanie ciasta i jego spulchnienie.
Przepis na zakwas na chleb
Do słoika wsypuję cztery łyżki płaskie lub trzy czubate mąki gryczanej lub żytniej 2000, do tego dodaję trochę wody i trzy łyżki soku z ogórków kiszonych lub kapusty kiszonej. Co ważne, sok musi być z produktów w miarę świeżych, pracujących, niepasteryzowanych, z żywym kwasem. Takie ogórki, jak kiedyś robiły babcie lub sami robicie jeszcze w domu. Jeśli nie macie swoich, polecam wycieczkę do sklepu z ekologiczną żywnością i poszukania kapusty kiszonej lub ogórków stojących w lodówkach. Zazwyczaj mają lekko wypukłą pokrywkę, co oznacza, że pracują. Jeśli takiej nie znajdziecie, pozostaje dodać żywy kwas z butelki, na przykład marki Zakwaski. Po zmieszaniu wszystkich składników, masa powinna mieć konsystencję gęstej śmietany. Przykrywam słoik ręcznikiem papierowym i przyciskam gumką, aby nie wchodziły do niego muszki owocówki. Na drugi dzień dokarmiam 2 płaskimi łyżkami mąki gryczanej i wodą, trzeciego dnia tak samo. Oczywiście trzymam w cieple, najlepiej w kuchni lub na kaloryferze, o ile nie jest za bardzo gorący. Zakwas powinien pachnieć kwaśno. Tak jest prawidłowo. Zależnie od temperatury, czasami trzeba dokarmić go do 4-5 dni, aż zacznie się podnosić, a w opakowaniu widać będzie bąbelki powietrza wewnątrz masy. Powinno wyjść go około 250-300 ml.
Chleb na drożdżach
Chleby drożdżowe powstają najczęściej z różnych gramatur mąk pszennych lub pszennych z dodatkiem mąk pełnoziarnistych w tym żytnich i nasion. Pieczywo drożdżowe można przygotować również z mąk bezglutenowych. Podczas fermentacji ciasta chlebowego drożdże rozkładają cukry na dwutlenek węgla i alkohol. Dochodzi do fermentacji alkoholowej, która jest beztlenowym rozkładem cukrów. Prowadzona jest ona głównie przez drożdże Saccharomyces cerevisiae w wyniku, którego dochodzi do produkcji kwasu octowego.
Chleby na drożdżach są smaczne, łatwe do przygotowania i tanie w produkcji. Masowe pieczenia chleba drożdżowego w piekarniach obniżyło koszty przygotowania w porównaniu z pieczywem na zakwasie.
Wszystkie publikowane przeze mnie przepisy na chleby można przygotować jako chleby drożdżowe lub chleby na zakwasie. Zmienia się jedynie czas wyrastania ciasta chlebowego z 1 godziny do 6-12 godzin i zmniejsza się ilość potrzebnej wody do uzyskania odpowiedniej konsystencji ciasta.
Który zdrowszy, na zakwasie czy na drożdżach?
Oczywiście, że na zakwasie, nie ma żadnych wątpliwości! Chleb na zakwasie jest zdrowszy niż chleb na drożdżach.
CHLEB BEZGLUTENOWY przepisy:
Chleb bezglutenowy z ziołami
Chleb bezglutenowy włoski
Chleb bezglutenowy gryczany na zakwasie
Chlebek bananowy bezglutenowy
Chleb bezglutenowy wieloziarnisty na zakwasie
Chleb Smile bezglutenowy
Chleb bezglutenowy jaglany na sodzie
Chleb bezglutenowy z pomidorami
Chleb bezglutenowy gryczany z chrzanem
Chleb bezglutenowy z siemieniem
Chleb bezglutenowy jaglany
Chleb bezglutenowy litewski
Chleb bezglutenowy na zakwasie
Chleb bezglutenowy gryczany
Chleb bezglutenowy ryżowy
Chleb bezglutenowy najprostszy
Bułki bezglutenowe
Przepis na bułki bezglutenowe
Chleb bezglutenowy tani
Chleb bezglutenowy ryżowy na zakwasie
Pumpernikiel bezglutenowy
Prosty chleb bezglutenowy
Chleb bezglutenowy bez mąki
Chleb bezglutenowy z ogórkami
Zobacz również:
Chleb bezglutenowy na zakwasie czy na drożdżach?
Zakwas bezglutenowy na chleb
Smacznego :)
Dobrze wiedzieć, że jest różnica. Cieszę się również że kwas mlekowy jest nie tylko w zwykłych kiszonkach, ale i takich chlebowo-zakwasowych:)
No i pytanie mam, bo kupuję u mnie w piekarni chleb (żytni) na zakwasie maślankowym – co to właściwie oznacza, czy taki zakwas jest równie dobry jak ten tu opisany?
Pani Olgo! Jestem naprawdę zachwycona tyloma wspaniałymi radami i przepisami.
Ja dopiero od dwóch miesięcy jestem zwolenniczką własnych wypieków i teraz piekę chlebki tylko na zakwasie żytnim. Wciąż eksperymentuję z różnymi mąkami razowymi (staram się unikać mąki pszennej białej) i nasionami, muszę przyznać, że chlebki wychodzą całkiem smaczne. Cały rytuał pieczenia chleba trawa 3 dni 1dzień- dokarmienie zakwasu, 2 dzień- zarobienie zaczynu i 3 dzień- wyrobienie i pieczenie chleba. Ostatnio pokusiłam się dodać trochę zwykłych drożdży w ostatnim etapie (3 dzień) przy wyrabianiu ciasta (tj. 25 gr. na 1,30 kg mąki) przyspieszyło to wyrośnięcie ciasta w foremkach do 1 godziny, zazwyczaj czekam 3/4 godziny. Upieczony chlebek był trochę pulchniejszy i smaczny jak te wcześniej robione.
Cieszę się, że znalazłam tutaj na stronie dużo ciekawych rzeczy o pieczeniu chleba na zakwasie o zdrowotnych właściwościach itd… no i jestem trochę zbudowana, że moje pieczenie idzie w dobrym kierunku :).
No i mam pytanie, czy dodając zwykłe drożdże nie psuję naturalnej fermentacji bakteryjnej ciasta i powstałego kwasu mlekowego?, czy indeks glikemiczny chleba jest wyższy? i czy taki chleb dużo traci na wartości?
Witam Pani Olgo,
Czy ma Pani w swoich zasobach przepis na chleb z mąk ogólnie dostępnych w zwykłym sklepie? Chciałabym spróbować piec chlebek na zakwasie, ale niestety nie mogę skorzystać z Pani przepisów, bo składają się one z wielu mąk/produktów/ziaren, które nie są dla mnie dostępne. Nie jestem też na diecie bezglutenowej. Dziękuję z góry za odpowiedź. Pozdrawiam
Gosia – a czy chleb żytni będzie dla Ciebie OK -> https://www.olgasmile.com/chleb-zytni.html
Składniki są dla mnie osiągalne więc z przyjemnością spróbuję. Dzięki serdeczne.
Droga specjalistko i guru :)
Jest tyle cudownych przepisow na chleby bezglutenowe ale przewazaja te z drozdzami…. jakie sa proporcje mak drozdze vs zakwas? Ile zakwasu powinnam uzyc by skutecznie zastapic drozdze w chlebie?
noemi – a jak stary masz zakwas? Zazwyczaj ja daję 1/2 szklanki zamiast drożdży :)
Pani Olgo, czy przypadkiem pałeczki kwasu mlekowego nie giną w tak wysokiej temperaturze w jakiej piecze się chleb?
Florka – nie do końca zapewne, w każdym razie kwasowość chleba wpływa znacznie na jego świeżość i długość przydatności do spożycia.
Nie rozumiem po co dodawać sok z kapusty kiszonej lub ogórków kiszonych. Naturalny zakwas robi sie tylko z mąki i wody. Tak robię od lat i chleb wychodI super.