Dzisiaj specjalnie dla moich czytelników przygotowałam aż 12 tradycyjnych dań na Wigilię. Przyznam się, że pracy było dużo, ale warto było. Przygotowanie dań na Wigilię w tradycyjnych odsłonach ma swoje zalety. Po pierwsze kultywuje się tradycję, po drugie co roku sprawdza się swoje przepisy czy oby nie trzeba w nich czegoś zmienić. Po trzecie wspomina się czasy wspólnego gotowania z tymi, którzy odeszli. Prawda jest taka, że każde Święta są inne, ciepłe, domowe, rodzinne, ale za każdym razem inne. Czasami witamy nowych członków rodziny, innym razem żegnamy tych, z którymi wiele Świat spędziliśmy razem, lecz odeszli i żyją tylko w naszych wspomnieniach. Raz szczęśliwe, raz smutne, ale zawsze domowe i nostalgiczne. Pochylamy się nad upływającym czasem, nad tradycją, wspomnieniami. Nad różnymi historiami rodzinnymi. Święta właśnie dlatego są czasem magicznym i takim specjalnym. Bez względu na to czy spędzamy je z tradycyjnego punktu widzenia, czy może tylko religijnego, to zawsze, ale to zawsze są symbolem stałości i trwania oraz przemijania i zmian. To ciekawy czas w roku pełen emocji, uczuć i rodzinnych tradycji. Zgodnie z tradycją u nas na wigilijnym stole pojawia 12 dań, czasami nawet więcej. Wiadomo jest, że Wigilie rozpoczyna barszcz czerwony na zakwasie, nie ma innego wyjścia. Czasami kusimy się na zupę grzybową, ale to specjalnie dla mojego taty! A jakie danie Świąteczne Ty lubisz i dlaczego?
Zupa czerwony barszcz
Barszcz czerwony.
Zobacz koniecznie ten przepis, mój barszcz czerwony przygotowałam na zakwasie, który pracował przez kilka dni. Taki prawdziwy, kwaśny i aromatyczny, przyznam się, że uwielbiam! Zasiadamy razem przy wielkim stole, zastawiamy go różnymi daniami, dzielimy się opłatkiem, dobrym słowem i życzeniami. Często jemy to, co jedli nasi dziadkowie. Czasami pojawiają się na stole dania nowoczesne, inne lub zmienione do potrzeb dietetycznych. Bezglutenowe, bez mięsa, bez ryb, bez nabiału, czasami bez orzechów. Współczesność stawia przed nami różne wyzwania, którym trzeba sprostać. Jedzenia w sklepach jest mnóstwo, ale nie każdy wszystko może jeść takie czasy. Diety, alergie i nietolerancje. Znam, jestem z nimi na Ty. Do tego choroby cywilizacyjne … sporo tego. Jednak zawsze, ale to zawsze staram się podtrzymać tradycję. Zawsze jak lepię pierogi pamiętam rozmowę telefoniczną z babcią, która tłumaczyła mi przez telefon jaka powinna być konsystencja ciasta. Ach ten przemijający czas …
Pierogi odsmażane
Pierogi odsmażone.
W naszym domu musiały zawsze być pierogi, bez nich nie było Świąt. Czasami babcia robiła jeszcze pierogi pieczone z ciasta francuskiego, ale były one jako drugie, te tradycyjne z kapustą i grzybami pojawić się musiały i nie było przebacz. Lepienie kilkudziesięciu pierogów nie jest łatwe, ale maszynki do zlepiania znacznie ułatwiają sprawę. Jednak dzisiaj, przygotowałam 12 dań na Wigilię, takich tradycyjnych, domowych, takich jakie przygotowywała moja babcia w czasach, gdy jako dziecko razem z moim rodzeństwem ciotecznym zasiadaliśmy do wielkiego stołu i wypatrywaliśmy Mikołaja. Ach te emocje, te nerwy i te nastoletnie dyskusje. Miłe wspomnienia. Wiążą się one bezpośrednio u mnie z jedzeniem, z aromatami dań i kolorami. Pamiętam doskonale barszcz na zakwasie, wielki garnek kiszonych buraków w kuchni, śledzie z cebulą i ciasta oraz zapach pierogów odsmażanych na dużej patelni.
Śledzie z cebulką
Śledzie z cebulką.
Nikt chyba nie wyobraża sobie tradycyjnych Świątecznych dań bez towarzystwa śledzi w oleju z cebulką. Czasami dodaję do nich kilka łyżeczek octu w celu przełamania smaku, innym razem zostawiam tak, jak jest, czyli tradycyjnie bez zmian i ulepszeń. W myśl zasady lepsze jest wrogiem dobrego.
Ryba smażona
Ryba smażona.
Karp smażony to absolutna klasyka bez dwóch zdań. Do tego sandacz w dzwonkach lub płatach zależnie od dostępności, kompot z suszu oraz lody, które przynosiłam z mamą z pobliskiej cukierni w termosie. Wspominając te potrawy przypomina mi się nawet zapach Warszawskiej Ochoty z lat 70-80. Zapach miasta w mroźny poranek, zapach domu dziadków podczas ubierania choinki. Lubiłam ten czas, magiczny, jedyny i niepowtarzalny. Dopiero po latach zrozumiałam, że żaden dzień się nie powtórzy, że żadne Święta nie będą takie same. Ah ten czas! On zmienia i wpływa na nasze marzenia, myśli i plany. Dlatego każde Święta i uroczystości rodzinne trzeba celebrować, świętować i spędzać w zgodzie i wzajemnym szacunku.
Sałatka jarzynowa
Sałatka jarzynowa.
Z doświadczenia wiem, że ile domów tyle przepisów na sałatkę jarzynową. Moja teściowa dodawała do niej jajka, moja mama jabłko tarte. Babcia o ile pamiętam tylko całą górę domowego majonezu. Taka sałatka jarzynowa, podawana w towarzystwie innych sałatek lub śledzi, od zawsze była nieodzownym elementem wszelkich imprez rodzinnych, uroczystości domowych czy Świąt. Podstawę sałatki jarzynowej stanowią warzywa korzeniowe jak marchew, pietruszka, seler i ziemniaki, potem zgodnie z własnymi preferencjami można dodać groszek konserwowy lub kukurydzę, ogórki w occie lub kiszone, grzybki i oczywiście całą górę majonezu. Co jak co, majonezu do sałatki jarzynowej żałować nie można.
Łazanki z kapustą
Łazanki z kapustą.
U nas w domu rodzinnym był bigos, kapusta z grzybami lub właśnie łazanki z kapustą. To nic innego jak kluski pokrojone w nieduże prostokąty podane w towarzystwie dobrze ugotowanej, kwaśnej kapusty z suszonymi grzybami leśnymi lub pokrojonymi pieczarkami. Najlepiej kluski zrobić własnoręcznie, to nie ulega wątpliwości. Jeśli jednak nie masz czasu, kup łazanki, ale kapustę zrób koniecznie sama. Chociaż u mnie na zdjęciu widać własnoręcznie zrobione kluski z maki pszennej i żółtek oraz kapustę długo gotowaną przez całą noc na małym gazie. Wiele razy pisałam już, że kapustę kiszoną robię sama od wielu lat. Mam wtedy pewność, co do niej zostało włożone, jak będzie smakować i czy pasuje do zaproponowanych dań.
Ryba po grecku
Ryba po grecku. .
Każda rodzina ma swój tajemny przepis na rybę po grecku. Czasami używane są kostki rybne z mintaja lub dorsza, innym razem płaty, filety lub dzwonka. Powiedziałabym, że główna różnica polega na cieście. Są domy, gdzie ciasto do ryby składa się z jajka, mąki i bułki tartej. U mnie ciasto składa się tylko z bułki tartej tak, aby w żaden sposób nie zakłócać smaku ryby. Wybrałam dorsza, może nie jest on jakoś typowo tradycyjny, ale jednak smaczny.
Sałatka śledziowa
Sałatka śledziowa.
Zdecydowanie sałatka śledziowa jest tą sałatką, którą wspominam, lubię i robię raz na jakiś czas. Bardzo mocno kojarzy mi się ze świętami. Jednak nie w moim domu rodzinnym, tylko w domu teściowej. Był barszcz czerwony, paszteciki do niego i właśnie sałatka jarzynowa z jajkiem, jabłkiem, majonezem i przepełniona smakami sałatka śledziowa z ziemniakami. Pasuje do niej jak ulał koperek lub natka pietruszki, ogórki w occie albo porcja na przykład jajek na twardo. Można ten przepis, jak każdy inny zmieniać, dostosować i urozmaicać. Ja co prawda postawiłam na tradycję, ale śmiało możecie dodać do sałatki śledziowej coś od siebie!
Sałatka śledziowa – składniki:
- 1 kg ziemniaków
- 400 g majonezu
- 400 g śledzi
- 3 cebule usmażone
- 1 pęczek koperku
- sól i pieprz do smaku
Sałatka śledziowa – przygotowanie przepisu:
- Ziemniaki obieram, kroję w kostkę i gotuję. Następnie studzę i przekładam do miski.
- Cebule obieram, kroję w kostkę i smażę na złoto na patelni.
- Koperek drobno szatkuję.
- W misce łączę ziemniaki, koperek, śledzia, cebulę i majonez. Doprawiam solą i pieprzem.
Ryba w galarecie, a dokładnie sandacz
Ryba w galarecie
Bez ryby w galarecie nie ma Świąt. Moja mama zazwyczaj wybiera karpia, na którego czeka przez większą część roku. Ja jednak zrobiłam sandacza, ot tak dla odmiany. Sandacz ma zupełnie inny smak, powiedziałabym, że zbliżony do szczupaka, który znacznie odbiega od mulistego posmaku tłustego karpia. To już kwestia upodobań i nastawienia. Jeśli lubisz karpia przygotuj go według tego przepisu, jeśli wybierzesz sandacza, gotuj go krócej, to delikatniejsza i chudsza ryba więc trzeba obchodzić się z nią z większą dozą nieśmiałości.
Sernik z kratką, czyli krakowski
Sernik krakowski.
Ciasta, to generalnie temat rzeka. W naszym domu były zawsze florentynki, sękacz, sernik, makowiec, jakiś piernik no i obowiązkowo sernik z kratką. Najbardziej czekałam na pączki, wiem, że one nie są jakoś wybitnie Świąteczne, ale jakoś zarówno owe pączki jak i lody pamiętam i wspominam z wielkim sentymentem. Chodziłam z mamą lub dziadkiem do cukierni po ciasta. Wiem, że szliśmy z dziadkiem aby, nie przeszkadzać w domu w trakcie przygotowań, ale wyprawa do nieistniejącej już cukierni na ulicy Niemcewicza, zawsze była ekscytująca. Jedna kulka lodów w wafelku z nieistniejącej już na ulicy Niemcewicza, do tego termos pełen lodowych smaków i siatka przepełnia pączkami. Nie wiedziałam, co jeść jako pierwsze. Ciasto zazwyczaj przynosiła któraś z ciotek. To były jeszcze te czasy, że nie przychodziło się bez jedzenia na imprezy. Dotyczyło to również Świąt!
Prawdziwy domowy makowiec
Makowiec.
Wiele lat temu nauczyłam się robić domowy makowiec oraz jagodzianki. Sama nie wiem, które bardziej lubię. Przez wiele lat, owijałam wyrastające ciasto papierem do pieczenia. Kilka lat temu kupiłam sobie formy ćwibakówki, takie klasyczne przeznaczone do wyrastania makowca. Teraz piekę za jednym zamachem 3 makowce. Zawsze, ale to zawsze znajdą się na nie chętni. Nie ma się co dziwić, żaden sklepowy makowiec nie równa się temu domowemu, bez względu na to w jaki sposób został zwinięty! Możliwości jest wiele, od warkocza po klasyczny kształt makowca.
Piernik z owocami
Piernik z owocami.
Przepis na ten piernik, jest już ostatni z klasycznych domowych 12 dań na wigilię. Do przygotowania tego piernika z owocami użyłam ciemnego cukru muscovado, śliwek kalifornijskich, melasy, gruszek w winie i czekolady. Pachnie obłędnie, posypany migdałowymi słupkami i polany klasyczną, domowa polewą czekoladową. Przyznaje, uwielbiam i trudno mi się mu oprzeć!
Piernik z owocami:
Piernik z owocami – składniki:
- 2 szklanki mąki pszennej lub mieszanki bezglutenowej
- 1 szklanka cukru muscovado
- 125 ml kakao ciemnego
- 1,5 szklanki mleka roślinnego lub zwierzęcego
- 2 jajka
- 125 g margaryny z tłuszczami zwierzęcymi, masła lub margaryny bezmlecznej
- 100 ml powideł śliwkowych
- 2 łyżki przyprawy do piernika
- 2-3 łyżeczki proszku do pieczenia (zależnie od marki)
- 150 g śliwek kalifornijskich
- 3 miękkie gruszki gotowane w winie
Piernik z owocami – przygotowanie przepisu:
- Margarynę roztapiam i schładzam do temperatury pokojowej.
- Wszystkie składki wkładam do miski i mieszam dokładnie mikserem przez kilka minut. Gdy masa jest jednolita, wtedy nadaje się do pieczenia.
- Formę keksówkę o wymiarze 28-30 cm smaruję margaryną i wysypuję mąką. Masę przekładam do formy i piekę w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni przez około 60-70 minut.
- Przed wyjęciem sprawdzam patyczkiem, czy ciasto jest suche, jeśli nie jest, to piekę kolejne kilka minut. Piernik z owocami podaję polany masą kakaową jak do murzynka i posypany słupkami z migdałów lub rodzynkami. Smacznego! TRADYCYJNE DANIA NA WIGILIĘ zna każdy, chociaż w welu domach się one różnią!
Moim ulubionym daniem świątecznym jest zupa z suszu wg pomysłu i przepisu mojej Babci. Podczas gdy w wielu domach przygotowuje się kompot, u nas od zawsze na stole gości zupa z suszonych gruszek i śliwek. Jadłam ją odkąd pamiętam i zakochałam się w niej jako małe dziecko. Zupa ta jest wyjątkowo aromatyczna i smaczna ale jej magia polega na czymś innym. Otóż tę zupę robimy wyłącznie raz w roku, na jeden dzień. W Wigilię najpierw długo gotuje się na ogniu napełniając kuchnię zapachem suszonych owoców. Gdy nadchodzi pora kolacji, podajemy ją na pierwsze danie, delektujemy się nią a kiedy zupa się kończy, wiem, że będzie trzeba na nią czekać znów cały rok. Mając taką świadomość, od dziecka uczyłam się celebrować Wigilię a szczególnie (z całą nabożnością) spożywanie tej zupy. Każda łyżka zawsze sprawiała mi radość. O ile kapustę, mak, grzyby czy barszcz zdarza się mi jeść w ciągu roku to ta zupa ma wyłącznie swoją jedyna chwilę. No i na zawsze kojarzyć mi się będzie z Babcią:)
Od lat z tradycją krokiem idziemy
Takiej to magii świąt wszyscy chcemy.
Barszczyk i uszka królują na stole
Kiszony barszczyk w wigilię gra rolę
Taka wykwintność raz w roku króluje
To, co najlepsze wszystkim smakuje.
Barszczyk i uszka pysznością swą kuszą
Dlatego zawsze w te święta być muszą.
Musi być zawsze ryba smażona
Ryba po grecku też ulubiona
Sałatka z ziemniaków z cebulką i pieprzem
I okraszona tym, co najlepsze
Ważna jest także nasza rodzina
Która tę magię z nami wciąż trzyma.
Więc czar i urok niech wszystkim zostaje
Życzyć Wesołych Świat pozostaje.
v
Ilekroć zasiadam do stołu wigilijnego to łza w oku się kręci, bo smak ulubionej zupy grzybowie pozostał w mej pamięci. To smak wigilijny z dziecięcych lat, który przypomina wspólne chwile kiedy mamuś była z nami, wspólne lepienie łazanek i uszek z grzybami. Bardzo tęsknię za tymi chwilami choć minęło tyle lat. I choć bliskich nie ma już z nami, pozostał w pamięci ulubionej zupy grzybowej mojej mamy smak.
Moim ulubionym przysmakiem świątecznym jest rybka w cieście drożdżowym (z dorszem w środku) która wygląda jakby dopiero co wskoczyła na stół. :) Rybka wygląda zachęcająco, ale zdradzę Wam w sekrecie, że obłędnie smakuje :) https://images90.fotosik.pl/93/f3cf6efa23b3a742.jpg
Kapusta z grzybami
swoim zapachem mnie mami
Do tego góra łazanek
i nie wytoczę się na ganek
Lecz ten smak przypomina mi
beztroskie święta i dzieciństwa dni
Gdy na Mikołaja czekałam
i w międzyczasie kapustę podjadałam
Rodzina przy stole zebrana
Choinka pięknie ubrana
Potrawy na stół wjeżdżają
Czas świąt oznajmiają
Ale zaraz! Gdzie jest moja kapusta?
Różne ludzie mają gusta
Jednak w ten magiczny czas
Kapusta z grzybami jest w sam raz!
Krótko i na temat. Nie ma się co rozpisywać tylko trzeba wziąć się za ostatnie zakupy, ubieranie choinki i gotowanie na święta.
Najlepszym daniem według mnie są łazanki z makiem. W mojej opini to danie jest nieco zapomniane. . . coraz rzadziej widywane na świątecznych stołach. Przepyszne danie łączące wytrawny smak ze słodkim. W moim domku święta bez tej potrawy napewno sie nie odbędą.
Pozdrawiam serdecznie i wesołych świąt.
Moim ulubionym daniem świątecznym, a konkretnie wigilijnym jest kapusta z suszonymi leśnymi grzybami z dużą ilością świeżo tłoczonego oleju rzepakowego.
Najlepszą robi ją moja babcia. Używa oczywiście prawdziwej kapusty kiszonej, którą sama kwasi z dziadkiem na początku jesieni. Do takiej kapustki muszą być oczywiście grzyby, które sam zebrał mój dziadek i ususzone w domowych warunkach.
Zawsze w wigilię jem cały talerz tej pysznej kapusty, której mnóstwo smaku dodaje właśnie tłoczony na zimno olej rzepakowy, który zawsze kojarzy mi się ze świętami.
Po świętach babcia pakuje mi go w słoiczek, jednakże zjedzony w innym czasie niż wigilia to już nie to samo. :)
Uwielbiam wigilijne pączki mojej babci. Tak, pączki! Wszyscy znajomi są zdziwieni, gdy im opowiadam o tej tradycji. Ale nie ma wigilijnej kolacji bez świeżo smażonych pączków <3
Ewa Rokicki co wigilia tesknie za tym smakiem
Nie będzie zaskoczenia, że według mnie najważniejszym tradycyjnym daniem wigilijnym są oczywiście pierogi z grzybami i kapustą. Dosłownie cały rok się na nie czeka, bo w ten dzień smakują wyjątkowo – z czym zgodzi się chyba każdy. Poza tym ulubionym daniem (przystawko-przekąską niejako) jest rolada serowa mamy (z pieczarek, czosnku, serka topionego, sera żółtego, masła, szczypiorku). Mimo, iż to niestandardowa potrawa na stole, to nawet tradycjonaliści po nią sięgają.